Czym jest ból kręgosłupa i jak bardzo utrudnia nam to codzienne funkcjonowanie? Na to pytanie niestety większość zna doskonale odpowiedź… W ciągu całego życia doświadcza bólu kręgosłupa 50-80% ludzi.
Największym problemem w zespołach bólowych kręgosłupa i w jego leczeniu jest dokładna diagnoza przyczyn bólu… ile razy to słyszeliśmy, że boli bo mamy stan zapalny, bo są zwyrodnienia, mamy nadwagę itp. Nie do końca mogę się z tym zgodzić i chcę w tym artykule omówić dokładniej przyczyny bólu kręgosłupa i możliwości jego leczenia.
Wyróżniamy 3 przyczyny zespołów bólowych kręgosłupa:
- 1. Ostry ból pleców (lumbago)-jest to ból pojawiający się nagle np.: po dźwignięciu ciężaru. Związany jest z uwypukleniem się materiału krążka miedzykręgowego do kanału kręgowego i konflikcie z oponą twardą otaczającą rdzeń kręgowy tzw. przepuklina tylno-centralna (dyskopatia). Potocznie nazywa się to wypadnięciem dysku.
Ból pojawia się nagle, miejscowo ewentualnie może promieniować do pośladków, ale nigdy nie przekracza tej linii. Pacjent skarży się na ostre bóle, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Trudno jest znaleźć dogodną pozycję podczas snu, każda zmiana powoduje ból, nawet kaszel i kichanie może potęgować dolegliwości bólowe. W tym zespole paradoksalnie im pacjent starszy tym lepsze i szybsze rokowanie w leczeniu, a związane jest to z mniejszym uwodnieniem krążka międzykręgowego. U młodych pacjentów (20-30 lat) krążek miedzykręgowy zawiera więcej wody i przez to materiał dyskowy jest trudniej reponowalny. - Ból korzeniowy(ischias) tzw. rwa kulszowa. W tym zespole ból również pojawia się na skutek uwypuklenia materiału krążka miedzykręgowego, ale tylko do tylu i do boku tzw. przepuklina tylno- boczna, gdzie dochodzi już do bezpośredniego ucisku na korzeń nerwu rdzeniowego. W tym zespole pacjenci zazwyczaj skarżą się na bóle w kończynie dolnej (również w stopie) często zgłaszają, że ból w plecach zniknął, a pojawił się w nodze..(czasami może być zarówno w plecach i kończynie dolnej).
Rzadko ból korzeniowy pojawia się od razu tzw. PPLP (pierwotna przepuklina tylno- boczna) bez wcześniejszych epizodów związanych z bólami pleców (lumbago). Często niewłaściwe leczenie ostrego zespołu bólowego kręgosłupa (lumbago) w późniejszym etapie przerodzi się w ból korzeniowy czyli w rwę kulszową. Rokowanie w tym zespole zależy od siły nacisku przepukliny na korzeń nerwu rdzeniowego oraz od ubytków neurologicznych (deficytów). - Przewlekły ból pleców związany jest zazwyczaj z niewłaściwych leczeniem poprzednich zespołów (tj. lumbago i ischias). Nierzadko ten rodzaj bólu pleców pochodzi z przeciążeń tkanek miękkich: mięśni, powięzi, więzadeł, z zablokowanych stawów międzywyrostkowych. Ból kręgosłupa może również występować w formie bólu rzutowanego z narządów wewnętrznych.
Leczenie zespołów bólowych kręgosłupa często ogranicza się tylko i wyłącznie do leczenia farmakologicznego w formie leków lub zastrzyków przeciwbólowych i przeciwzapalnych .Natomiast musimy powiedzieć sobie wprost, że jest to leczenie objawów, a nie przyczyn!
Pacjenci z bólami pleców trafiają zazwyczaj do gabinetów lekarskich, gdzie nadmiar pacjentów , brak czasu i dostępności do podstawowych badań nie pozwala na postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Z najnowszych badań wynika, że najlepsze rezultaty daje leczenie zachowawcze w formie współczesnej rehabilitacji. Nie mam tu na myśli leczenia laserem, prądami, magnetoterapią-chociaż czasami wspomaga to proces rekonwalescencji…. Praca z doświadczonym i dobrym terapeuta (fizjoterapeutą) pozwala pacjentom pozbyć się bólu nawet na kilka lat.
Proces leczenia
Proces leczenia polega na indywidualnej terapii z pacjentem poprzez prace na tkankach miękkich: mięśniach, powięziach, na mobilizacji kręgosłupa, na manipulacji(bardzo dobre rezultaty w ostrych zespołach bólowych- lumbago),na ćwiczeniach indywidualnie dobranych do potrzeb pacjenta. Bardzo ważną rolą fizjoterapeuty jest wytłumaczenie i pomoc w pozbyciu się niewłaściwych nawyków pacjenta tj. :nieprawidłowa postawa w czasie siedzenia w pracy, w czasie jazdy samochodem, zła pozycja w czasie snu. Również źle dobrany materac do spania może powodować ból.
Co później?
Po wyeliminowaniu bólu kręgosłupa, bardzo istotna częścią procesu leczenia-terapii są ćwiczenia, które możemy traktować jako profilaktykę. Najważniejszą rzeczą jest wzmocnienie mięśni grzbietu i brzucha, co pozwoli stworzyć tzw. gorset mięśniowy, który pozwoli odciążyć kręgosłup i przygotuje go do znoszenia obciążeń dnia codziennego. Więcej porad znajdziesz na ancom.net.pl.